پایگاه اطلاع رسانی خاروانا:

پایگاه اطلاع رسانی خاروانا:

قسمت نوزده:

ارزیل:

روستای ارزیل در بلندترین نقطه آب گیر رودخانه «دوزال چای» قرار دارد. دارای آب و هوای معتدل خشک و کوهستانی است. رودخانه گؤی گونبد (دوزال چای) از جنوب آبادی می گذرد. گؤی گونبد از آثار باستانی منطقه می باشد که گنبدی است که با کاشی های لاجوردی آذین شده است. میرزا رحیم قنبری و میرزا بؤیوک آقا ارزیلی از روحانیون معاصر منطقه می باشد.

اندیرگان:

روستای اندیرگان از روستاهای معروف منطقه دیزمار می باشد. رودخانه اندیرگان که از ارتفاعات اندیرگان سرچشمه می گیرد از باختر آبادی گذشته و به رودخانه گوی گونبد می ریزد .روستا بیش از 400 خانوار دارد و اهالی بیشتر به کشاورزی و باغداری و پرورش زنبور عسل مشغول هستند.

علمای مشهوری از این روستا برخاسته اند:

1-مرحوم شیخ علی اندیر گانی:او در فقه و اصول و بویژه ادبیات عرب استاد مسلم بود.ایشان در اواخر عمر به بیماری روحی مبتلا گردید و در اثر آن دار فانی را وداع گفت.وی در ساده زیستی زبانزد عام و خاص بود وعالم متشرع و خطیب ماهر بود.

2-شیخ عبدالخلیل جلیلی اندیرگانی:وی پس از تلمذ در خدمت حاج میرزا عباس هاشم زاده جهت ادامه تحصیل به حوزه تبریز به اتفاق برادر بزرگش حجت الاسلام حاج میرزا حسین  آمد.اوسپس به حوزه علمیه قم عزیمت نموده و از محضر حضرات عظام آیت ا... گلپایگانی،نجفی مرعشی،فاضل لنکرانی،سید یوسف مدنی تبریزی (خاروانا)،شیخ مصطفی اعتمادی و شیخ کریم ملائی قره چه داغی سطوح عالیه را پیمود. هم اکنون یکی از مدرسین سطوح عالیه قم می باشد وبه تدریس رسائل و مکاسب مشغول هستند.

آیت ا...جلیلی دارای سه تألیف به عنوان :جامع الشتات،شرح الهیات و شرح مکاسب شیخ انصاری است.ولی تاکنون به چاپ نرسیده است.

عموی آیت ا... جلیلی حاج ملاکریم هاشم زاده واعظ نیز از روحانیون بزرگ بوده  و مشق و راهنمای ایشان بوده اند.

3- مرحوم حاج حسن عابدی اندیرگانی:مرحوم حاج حسن عابدی از روحانیون سخت کوش و آگاه و متشرع بوده و در ساحه فن خطابت ید بیضایی داشته است فرزند وی حجت الاسلام میرزا محمود عابدی که دارای تحصیلات دانشگاهی در رشته حقوق و تحصیلات حوزه فقه و اصول و تحصیلات زبان و ادبیات ترکی می باشد،از روحانیون خوش مشرب و صمیمی وخیرخواه منطقه می باشد که هم اکنون در دادگستری آذربایجان شرقی در کسوت قضاوت مشغول هستند. حجت الاسلام بیگ محمدی نیز از روحانیون روستای اندیرگان می باشد.

ادامه دارد....

پایگاه اطلاع رسانی خاروانا :

ادامه بحث قبلی:

در جلد دوم کتاب (در ذکر سلاطین سلاجقه) چنین نوشته شده است: قزل ارسلان در رمضان سال 586 هجری بر طغرل دست یافت و وی را در قلعه دیزمار در آذربایجان محبوس ساخت.در عالم آرای عباسی نوشته شده است که :(دیگر مولانا مطربی قزوینی که خلاصه اهل ادوار ودر حسن صوت گویندگی سرآمد روزگار و تصانیف قول وعملش دستورالعمل نقشبندان نادر کار است وبسیار صاحب طبیعت و بذله گوی و ندیم وخوش صحبت افتاد و استاد حیدرقلی عودی که سازنده تیز مضراب..و ملازم سرکار عالی بود و خدام میرزایی پیوسته در مجالس خواص با اعزه مذکور... داشته به شعر سنجی و تاریخ و نقل حکایات و روایات سرورافزایی .خاطر همگنان بودند... به دوزال  و کوردشت که دو موضع است از قوی و مواضع الکاء (اولکه) دزمار در کنار رود ارس جانب جنوبی واقع شده وارد گشته سه روز در آنجا توقف سه روز در آنجا توقف نمودند و این هردو موضع دو ... از قطعات ریاض جنان که باغات آن به هم پیوسته اقسام میوه ها به تخصیص انار شیرین که ارباب ذایقه و تمیز بر انار یزد و ابر قوه و شاهواره ساوه  و قم  ترجیح می دهند و ... جای آ ن دارد و اقسام انگور های نازک لطیف الوان در آنجا خوب می باشد ودر آن میوه ها در بار و بسیار بود. خصوصاً انار که آن مقدار به حاصل می آید که تمامی بلاد و قصبات آذربایجان و شیروان و آران و گرجستان نقل می نمایند و کافی است.اولاد عظام موسی بیگ دزماری که با سلسله علیه نصیریه طوسیه قرب قرابت دارند و الیاس خلیفه که از زمره ... قراجه داغ به قدم دودمان وافزونی منزلت  و مکان امتیاز تمام دارد و در آن اوقات .. شفقت و الطاف شاهی اشفاق و تربیت ان عالی جاهی به حکومت و دارائی آن مملکت سرازیر گشتند با اولاد موسی بیگ یک سلسله اند ،در قریه جنت مثال دوزال منازل مرغوب و ایوانهای بلند اساس در غایت دلنشینی و دلگشای تربیت داده اند و در آن گوشه نزهت بخش ... کرم گسترده حسب المقدر تفقد احوال آینده و روند ه نموده شیوه مهمان نوازی مرعی دارد...بالجمله در اول ماه رجب از آن مقام فرح انجام مراجعت واقع شده تا انتهاءالکاء دزمار جناب خلافت پناهی و اقوام مشایعت نموده به خدمات قیام داشتند و ازانجا ... آمده به سعادت زیارت تربت شریف شیخ العارفین شیخ شهاب الدین اهری قدس سره فایز گردید.

همچنین در ناسخ التواریخ جلد اول در کتاب نزهه القلوب میرزا حمدلله مستوفی از دیزمار به بزرگی یاد شده است . در نزهه القلوب نوشته شده است که(دیزمار ولایتی است در شمال تبریز کمابیش پنجاه پاره دیه بود و دوزال و کوردشت و قولان و هراز وخاروانا (خوروانق )از معظمات آن .هوایش معتدل استبه گرمی مایل  و آبش از آن جبال بر می خیزد و فاضلابش در ارس می ریزد. حاصلش غله و پنبه و انگور و میوه به همه انواع م باشد و پیشتر از همه جارسد ونوباوه تبریز از انجا باشد. حقوق دیوانی اش چهل هزار و هشتصد دینار است.)به سبب وجود ارتفاعات زیاد و کوهستانی بودن منطقه و اب و هوای معتدل و انواع و اقسام غلات ،میوه و تره بار در این منطقه به دست می آید.گندم،جو،چاودار،ارزن(یارما)،برنج صدری و چمپا(در حاشیه  رودخانه دوزال )گیلاس ،زردآلو ،توت ،شفتالو ،آلبالو ،زغال اخته ،انجیر ،انار ،انگور،گردو،بادام،به، سیب ،آلوچه ،آلو بخاری ،هندوانه،خربزه ،شاماما،به وفور در مزارع و باغات منطقه به دست می اید.

کشت پنبه و تربیت کرم ابریشم نیز در سرتاسر نوار مرزی از کلاله تا سیاری رواج دارد....

ادامه دارد

پایگاه اطلاع رسانی خاروانا ;

در 2 اردیبهشت 1366 ، روستاهای خانه سر ، هاوستین ، دارانداش،کوه کمر و هریس از دیزمار غربی (به مرکزیت خاروانا) از توابع شهرستان ارسباران (اهر) منفک و ضمیمه دهستان‌های زنوزق و دهستان هرزندات شرقي از توابع شهرستان مرند گردید. در 31 خرداد 1369 روستاهاي قولان - مسمن - اونيق - پيربلاغ - قشلاق - نواكي - قرچي‌معدن - قره درق - اعقان و اروج - از دهستان ديزمار شرقي (اوشتبین) منتزع و به دهستان‌ديزمار غربي (به مرکزیت خاروانا) ملحق شدند. روستاهاي ايل سون و دوست آشنا از دهستان ديزمار شرقي(اوشتبین)  انتزاع و به دهستان ديزمار مركزي (خاروانا) ملحق گردند. روستاي ونستان از دهستان دزمار شرقي (اوشتبین) منتزع و به دهستان اوزمدل جنوبي الحاق گردد. روستاي ملك طالش از دهستان دیزمار شرقي منتزع و به دهستان سينا ملحق گردد. سیاری یا سیه رود بموجب صفحات ‌826 و 828  احکام و قوانین ایران در 21 شهریور 1369 تحت عنوان مرکز دهستان دیزمار غربی از بخش خاروانا از توابع شهرستان ارسباران (اهر) منفک و ضمیمه بخش جلفا از توابع شهرستان مرند گردید. قبل از جدایی سیاری یا سیه رود از بدنه شهرستان ارسباران ، دیزمار به دو ناحیه شرقی به مرکزیت اوشتبن و دیزمار غربی به مرکزیت خاروانا تقسیم شده بود.از این تاریخ به بعد دهستان خاروانا به دیزمار مرکزی ، دهستان  اوشتبین به دیزمار شرقی و دهستان سیه رود به دیزمار غربی معروف گشت.در 12 اسفند 1371 ، دهستان نوجه مهر به مركزيت روستاي نوحه مهر در تابعيت بخش جلفا تابع شهرستان مرند مشتمل بر روستاها، مزارع و مكانهاي زير:

1-نوحه مهر، 2 - اشتبين، 3 - قولان، 4 - مسن، 5 - اروج، 6 - قره‌چي معدن، 7 - نمنق، 8 - اركدني، 9 - اعقان، 10 - انيق، 11 - قره‌درق، 12 - ميانه‌كرداحمد، 13 - نظركندي، 14 - نوردوز، 15 - پهناور، 16 - تلگري، 17 - كردشت، 18 - دوزال، 19 - دوست آشنا، 20 - ايلسون، 21 - بيربلاغ، 22 -‌قشلاق نوائي، 23 - قشلاق ارامنه تشکیل شد.بدین ترتیب دهستان‌ نوجه‌مهر نیز از بخش خاروانا از توابع شهرستان ارسباران (اهر) جدا و ضمیمه بخش جلفا از توابع شهرستان مرند گردید. پس از الحاق روستای تاریخی-فرهنگی اوشتبین به بخش جلفا ، دهستان مردانقم به دیزمار شرقی معروف شد.به‌ موجب‌ مصوبه‌ شماره‌ 6354/ ت‌14505ك‌ هیئت‌ وزیران در 23 مرداد 1374 بخش جلفا به انضمام دهستان نوجه مهر و سیاری(سیه رود) از شهرستان مرند منفک و تبدیل به شهرستان  شد.دهستان‌های نوجه مهر و  سیاری (سیه رود)  در چهارچوب شهرستان تازه تاسیس جلفا ادغام شدند و بخش سیه رود (سیاری) یا دیزمار غربی راتشکیل دادند. بدین ترتیب در تشکیل بخش سیه رود روستاهای دیزمار شرقی از قبیل اشتبین،نمنق و ...نیز نقش دارند.در 7 آذر 1389 ، روستاهای باقیمانده دیزمار شرقی ضمیمه بخش عاشقلو از توابع شهرستان تازه تاسیس خداآفرین گردید,........ادامه دارد